ICS pakt hiv onder jonge meiden aan

“Vóór het einde van 2018 wil ICS samen met partnerorganisaties het aantal HIV besmettingen onder tienermeisjes en jonge vrouwen op het platteland van Kenia en Tanzania met 40% hebben teruggebracht.” Dat schreven we in de nieuwsbrief van oktober 2016, alweer anderhalf jaar geleden. Hoog tijd voor een update.

In de counties Siaya in Kenia en Kahama in Tanzania hebben we de afgelopen maanden gewerkt met honderden ouders en jonge meiden. ICS richt zich op het versterken van families op zowel sociaal als financieel terrein. Partner organisaties Rode Kruis Tanzania en OGRA Foundation zijn de experts op het vlak van seksuele voorlichting en gezondheid.

Seks in ruil voor maandverband
Moureen Ochieng is werkzaam voor het ICS ouderschapsprogramma in Kenia. Wat maakt jonge meiden in Siaya zo kwetsbaar? Moureen: “Dat zijn eigenlijk twee dingen. Ten eerste het feit dat ze economisch niet zelfstandig zijn. Mannen beslissen hier over geldzaken. Dat heeft vaak tot gevolg dat wanneer een meisje iets nodig heeft, van beltegoed tot maandverband, ze gedwongen wordt seks te hebben met een man die dat vervolgens voor haar betaald. Aan de andere kant zie je dat ouders zich binnen de opvoeding vooral richten op het bieden van primaire levensbehoeften: eten, drinken en onderdak. Echt contact met hun kinderen, aandacht voor hun leefwereld, gesprekken over puberzaken, zijn niet aan de orde. En seksuele voorlichting al helemaal niet. Dat maakt dat de meisjes niet goed voorbereid zijn op wat hun vanaf de puberleeftijd te wachten staat.”

Door een gebrek aan kennis en communicatie binnen gezinnen zijn meisjes slecht voorbereid op wat hen vanaf de puberleeftijd te wachten staat

 

Benel (17) woont in deze regio, in een dorpje aan de oevers van het Victoriameer, samen met haar moeder en twee zusjes. Haar vader overleed toen ze nog klein was, haar moeder draagt sindsdien de zorg voor de kinderen. Maar haar moeder is kortaf, gefrustreerd over haar armoedige situatie en schreeuwt vaak naar haar kinderen. Het contact tussen moeder en dochter is slecht. Benel: “Mijn moeder riep vaak dat ze haar geld verkwistte aan mij, omdat ik niets waard was.” Benel was bang voor haar moeder en overwoog zelfs weg te lopen. “En door haar regelmatige woede-uitbarstingen durfde ik al helemaal niet te vragen om bijvoorbeeld maandverband als ik ongesteld was, of boeken voor school.”

Een veilige haven
In een zogenaamde ‘safe space’ in het dorp, een veilige haven, opgezet door een van onze partners, vond Benel een uitlaatklep. Kwetsbare meisjes in de leeftijd van 15 t/m 20 jaar volgen hier een vijftal bijeenkomsten onder leiding van een deskundige gespreksleider. In deze vertrouwelijke omgeving worden de meiden aangemoedigd hun ervaringen te delen. Ze wordt geleerd welke risico’s onbeschermde seks hebben, hoe je hiv kunt oplopen en onwaarheden over hiv en aids worden de wereld uitgeholpen. Ook kunnen ze zich hier laten testen op hiv. In het begin zijn ze nog gegeneerd om het over deze onderwerpen te hebben maar algauw praten ze honderduit.

De moeder van Benel, Jacinta, is kort daarop gestart met de ICS ouderschapstraining. Twaalf weken lang kwam ze met andere vaders en moeders bijeen. De ouders doen rollenspellen, voeren gesprekken en reflecteren op hun gedrag. “Veel ouders denken dat ze prima bezig zijn”, merkt Moureen op. “Totdat je onderwerpen aansnijdt zoals communicatie binnen het gezin, seksuele voorlichting en het positief stimuleren en ondersteunen van kinderen in hun ontwikkeling. Dan blijkt dat ouders daar helemaal niet mee bezig zijn.” Moeder Jacinta was verrast door de onderwerpen en raakte gaandeweg steeds enthousiaster. Jacinta: “Vanaf het moment dat ik de tips in praktijk bracht merkte ik dat mijn kinderen me weer vaker benaderden en het contact lijkt zich stukje bij beetje te herstellen.”

Moeder Jacinta is blij verrast dat haar dochters haar tegenwoordig
vaker benaderen met vragen en verhalen

 

Moureen: “Wat je ziet is dat een verhoogde kans op hiv niet alleen een kwestie is van wel of geen condooms gebruiken, ook inzicht in de context is belangrijk. Het gaat ook over scheve verhoudingen tussen mannen en vrouwen, het gaat over armoede en frustraties. Door aan verschillende facetten van het probleem tegelijkertijd te werken hopen we aan het einde van dit jaar een groot verschil te kunnen maken in dit gebied.“

Feiten en cijfers

• Saiya county (West-Kenia) telt 963.007 bewoners

• 126.411 bewoners zijn besmet met hiv

• Dat is ruim 4 x zo hoog als het landelijk gemiddelde

• 22% van de met hiv besmette mensen is tussen 15 – 24 jaar oud